Gazetecinin izinleri dört veya altı haftadır

Sosyal güvenlik uzmanı Ali Tezel, Habertürk gazetesinde 29 Haziran 2009 tarihli yazısında gazetecilerin izinlerini değerlendirdi. Tezelin yazısını sitemize de aktarıyoruz. Yazının özgün metnine altındaki aktif linkten ulaşılabilir.

GAZETECİLERİN yıpranması kalktı ama onların çalışma kanunları halen 5953 sayılı Basın-İş Kanunudur. Bu nedenle yıllık izin uygulamaları da eskiden olduğu gibi devam etmektedir. Gazetecilerin yıpranması kalktı diye Basın-İş Kanunu da ortadan kalkmış değildir. Meslekte 10 yıldan az süreli kıdeme sahip gazetecilere 4 hafta, 10 yıldan çok kıdeme sahip gazetecilere ise 6 hafta yıllık ücretli izin verilir. Ali Bey, şu anda en çok satan bir gazetede muhabir olarak çalışmaktayım. Bize yapılan bir duyuru ile 5510 sayılı Kanun ile gazetecilere verilen yıpranmanın kaldırıldığı ve gazetecilerin de bundan böyle diğer işçiler gibi yıllık izin alacakları bildirildi. Ben bu sene haziran ayında 5 tam yılı tamamlayacağım, bu durumda benim yıllık iznim kaç gün olacak? İsmi Saklı Sayın okurum, evet 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile gazetecilerin hakkı olan yıpranma yani erken emeklilik hakları ellerinden alındı ama bu yıpranma hakkı ile yıllık izin hakkının hiçbir bağlantısı yok. Yıpranma kalktığı için bundan böyle SSK hizmet cetvellerinizde 2A veya 3A görünen yıpranmalı çalışmalarınız olmayacak, bunun yerine 1A normal çalışanlar gibi sayılacaksınız. Fakat bu sosyal güvenlik haklarınız bakımından bir düzenlemedir. Sizler 4857 sayılı İş Kanununa tabi çalışan değilsiniz, 5953 sayılı Basın-İş Kanununa göre çalışıyorsunuz, sanırım yakında bunu da ortadan kaldırmaya çabalarlar ama daha pek su yüzüne çıkarmadılar. Ara sıra kıdem tazminatı fonu gibi tasarılarla basın çalışanlarına da kıdem tazminatı tavanı uygulatarak Basın-İş Kanununu delmeye çalışıyorlar. GAZETECİLER İZİNDEN FERAGAT EDEMEZ 5953 sayılı Basın-İş Kanununun 21inci maddesine göre; "Günlük bir mevkutede çalışan bir gazeteciye, en az bir yıl çalışmış olmak şartiyle, yılda dört hafta tam ücretli izin verilir. Gazetecilik mesleğindeki hizmeti on yıldan yukarı olan bir gazeteciye, altı hafta ücretli izin verilir. Gazetecinin kıdemi aynı gazetedeki hizmetine göre değil, meslekteki hizmet süresine göre hesaplanır. Günlük olmayan mevkutelerde çalışan gazetecilere her altı aylık çalışma devresi için iki hafta ücretli izin verilir. Yıllık ücretli izinlerin hesabında bu kanunun 1inci maddesindeki "Gazeteci" tabirine girenlerin kıdemleri, iş akdinin devam etmiş veya fasılalarla yeniden inikat etmiş olmasına bakılmaksızın, gazetecilik meslekide geçirdikleri hizmet süresi nazara alınmak suretiyle tespit edilir. İzin hakkından feragat edilemez." Madde metninden de görüleceği üzere; Basın çalışanlarının Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğünde tutulan kayıtlarına göre ilk gazetecilik kütüğüne kayıt tarihlerinin üzerinden 10 yıl geçmişse meslekte kıdemleri 10 yıl demektir. Yani ister aralıklı, ister aralıksız olsun ilk kayıt tarihinin üzerinden kaç yıl geçtiğine göre basında meslek kıdemi hesabı yapılır. Öyleyse; ■ Günlük bir gazetede en az bir yıl çalışmış olmak kaydıyla; ■ Meslekte kıdemi 10 veya daha çok olanlara 6 hafta, ■ Meslekte kıdemi daha az olanlara da 4 hafta, Yıllık ücretli izin verilir. İzin ücreti gazeteci izne çıkmadan önce peşin olarak ödenmelidir. ■ Günlük olmayan (haftalık-aylık vs.) basında ise altı ayda bir 2 hafta ücretli izin verilmelidir. EN AZ 1 YIL ÇALIŞILMALI Öte yandan, 4857 sayılı İş Kanunu gereğince yıllık izin süreleri ise 53üncü maddede belirtilmiştir. "Madde 53 -İşyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir. Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez. Niteliklerinden ötürü bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya işlerinde çalışanlara bu kanunun yıllık ücretli izinlere ilişkin hükümleri uygulanmaz. İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi; a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara on dört günden, b) Beş yıldan fazla on beş yıldan az olanlara yirmi günden, c) On beş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmi altı günden, az olamaz. Ancak on sekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz. Yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir." Size normalde muhabir olduğunuz ve Basın-İş Kanunu çalışanı olduğunuz için 5 yıllık kıdeme göre 4 hafta yıllık izin vermeleri gerekir ama Basın-İş Kanununu size uygulamıyorlar da 4857yi uyguluyorlarsa bu kez 5 yıl için 14 gün izin hakkınız var. 6 yılı tamamlayınca ise 20 gün izin hakkınız olacak. Şu anda gazetenizle sorun yaşamamak adına sesinizi çıkarmıyorsanız da işten ayrılma tarihinden itibaren 5 yıl içinde İş Mahkemesinde dava ederek geçmiş kaç yıl olursa olsun bütün yılların kullanmadığınız yıllık izin ücretlerini yüklüce de faizi ile gazetenizden alabilirsiniz. m/HTYazi.aspx?ID=2456">http://www.haberturk.com/HTYazi.aspx?ID=2456